Buurtplein en huisartsen: van doorverwijzen naar direct helpen
Niet alle mensen die bij de huisarts komen, hebben een medische klacht. Het kan ook gaan om kinderen met opvoedproblemen of volwassenen die zich eenzaam voelen. Medicijnen of een behandeling zijn dan niet altijd de beste oplossing.
Buurtplein biedt hiervoor een alternatief met de praktijkondersteuner Jeugd en Welzijn op Recept. De huisarts kent de situatie van het kind of de volwassene goed en verwijst door naar een praktijkondersteuner Jeugd of een buurtcoach. Die brengt de situatie verder in kaart en kijkt of extra hulp nodig is. Zo krijgen kinderen en volwassenen sneller de juiste ondersteuning.
Sinds 2019 werken jeugd- en gezinswerkers van Buurtplein als praktijkondersteuner Jeugd in verschillende huisartsenpraktijken in de gemeente Doetinchem. En vanaf 2022 zijn steeds meer huisartsenpraktijken gestart met Welzijn op Recept. Het idee erachter is simpel: sommige mensen zoeken hulp bij de huisarts, maar hebben geen medische behandeling of doorverwijzing naar een psycholoog nodig. Voor hen is de beste hulp: praten over hun problemen, ondersteuning bij geldzaken of meer aandacht voor hun welzijn. Deze hulp biedt Buurtplein.
Opgroei- en opvoedproblemen
Huisarts Van Rijn, van huisartsenpraktijk Van Rijn in de wijk Schöneveld, werkt sinds de start van de pilot mee en is enthousiast. Manje Woldhuis, jeugd- en gezinswerker van Buurtplein, werkt hier een halve dag per week als praktijkondersteuner Jeugd. “Ik ondersteun bijvoorbeeld jongeren die veel stress ervaren van school en angstig of onzeker zijn. Ook kinderen van gescheiden ouders kunnen bij mij terecht, net als kinderen die druk zijn, zich onveilig voelen of problemen hebben op school of thuis. Eigenlijk gaat het om allerlei vragen over opgroeien of opvoeden.”
De afspraken met Manje duren drie kwartier en vinden plaats op de praktijk. “Ik praat met de kinderen en soms ook met hun ouders. Ik geef oefeningen en tips om de problemen aan te pakken. Vaak helpt het al om erover te praten. Vaak kunnen we in een aantal afspraken al veel oplossen. Als er meer hulp nodig is, verwijs ik door naar de jeugd- gezinswerker van Buurtplein of naar specialistische hulp.”
“In een kort consult heb ik niet de tijd om opvoedvragen goed te inventariseren”, vult Van Rijn aan. “Manje heeft die tijd wel. Ze kijkt wat precies nodig is en kan meteen hulp bieden. Dat werkt sneller en beter dan de oude werkwijze, waarbij ik kinderen moest doorverwijzen naar een psycholoog. Dat is een langer traject en niet altijd nodig.” Dit voorkomt ook dat kinderen meteen een ‘stempel’ krijgen, legt de huisarts uit. “Soms willen ouders of school een diagnose, maar niet alle drukke kinderen hebben ADHD.”
Praktijkondersteuner Jeugd
Voor kinderen tot 18 jaar (en/of hun ouders) die ondersteuning nodig hebben bij sociaal-emotionele ontwikkeling, gezinsproblemen, angst of somberheid, problemen op school, gedragsvraagstukken, sociale interactie, seksuele ontwikkeling of (on)veiligheid. De praktijkondersteuner werkt kortdurend en oplossingsgericht, in nauwe samenwerking met de huisarts. Samen kijken we naar wat nodig is om een kind of jongere weer in balans te brengen en verder te helpen. Soms is een luisterend oor voldoende, soms is extra ondersteuning of een verwijzing naar gespecialiseerde hulp nodig.
'In 2024 zijn 299 jeugdigen begeleid via POH-Jeugd'
Welzijn op Recept
Een andere succesvolle samenwerking tussen Buurtplein en huisartsen is Welzijn op Recept. Van Rijn werkt hiervoor samen met Eva van der Kraan, buurtcoach van Buurtplein.
“Soms kloppen volwassenen bij de huisarts aan met lichamelijke klachten, maar blijkt er geen medische oorzaak te zijn. Vaak ligt het probleem bij een gebrek aan sociaal contact. Het is een basisbehoefte om onder andere mensen te zijn en ergens bij te horen. Als dat ontbreekt, kun je daar letterlijk ziek van worden.”
De huisarts schrijft in zo’n geval geen recept uit voor medicijnen, maar verwijst door naar Eva. Ze gaat op huisbezoek en probeert erachter te komen hoe ze kan helpen. “Daarbij ligt de focus echt op wat wel kan. We werken oplossingsgericht.”
Voorbeelden daarvan zijn bijvoorbeeld een oud-kok helpen aan vrijwilligerswerk in een buurtkeuken, mensen die graag fotograferen aan elkaar verbinden of een wandeltocht organiseren voor mensen die graag wandelen. Het draait dus allemaal om contacten leggen en onder de mensen zijn. “Hoe belangrijk dat is, wordt nog niet altijd goed erkend. Terwijl een sociaal netwerk ook lichamelijk goed voor je is. Denk aan iemand die wil stoppen met roken: als die persoon geen mensen om zich heen heeft die hem daarin steunen, lukt het waarschijnlijk niet.”
Welzijn op Recept
Welzijnstraject voor mensen die stress hebben, eenzaam of somber zijn. Dat vraagt soms om een andere aanpak dan een medicijn of medische behandeling. We gaan in een kortdurend en activerend traject op zoek naar een passende invulling of activiteit zodat iemand weer kleur ervaart in zijn of haar leven. Vaak komen mensen geregeld bij de huisarts, ook om gehoord en gezien te worden. Door weer onder de mensen te komen wordt deze behoefte vervuld en verminderen klachten.
'In 2024 zijn 52 verwijzingen geregistreerd bij Welzijn op Recept'
Win-winsituatie
Jaarlijks krijgt het welzijn van tientallen volwassenen een boost door Welzijn op Recept en worden bijna 300 kinderen onder de 18 jaar geholpen door een praktijkondersteuner Jeugd. “Het is echt een aanvulling op wat we kunnen bieden in de praktijk”, vindt huisarts Van Rijn. Manje Woldhuis en Eva van der Kraan zijn het met haar eens. “Dankzij deze samenwerking helpen we mensen die anders misschien niet bij ons in beeld waren. We leren van elkaar en doen nieuwe inzichten op. Een win-winsituatie voor iedereen.”